Ściana oddzielenia przeciwpożarowego. Jakie spełnia funkcje w budownictwie?

Bezpieczeństwo jest zawsze priorytetem. Jednym z kluczowych elementów zapewniających ochronę w budownictwie przed pożarami są ściany oddzielenia przeciwpożarowego, często nazywane zamiennie ścianami ogniowymi lub ścianami ppoż. To niezwykle istotny element każdego projektu budowlanego, który pełni wiele funkcji. W poniższym artykule przyjrzymy się dokładniej roli, znaczeniu i projektowi ścian oddzielenia przeciwpożarowego.

Czym jest ściana oddzielenia przeciwpożarowego?

Ściana oddzielenia przeciwpożarowego to konstrukcyjny element budynku, który jest zaprojektowany i wykonany w celu zapobiegania rozprzestrzenianiu się ognia, dymu i toksycznych gazów. Główną funkcją jest izolacja pożaru w jednym obszarze budynku od reszty struktury, co ma na celu ochronę życia ludzkiego, mienia oraz zachowanie integralności budowli. Daje to czas na ewakuację ludzi i interwencję służb ratowniczych, co jest kluczowe dla bezpieczeństwa i minimalizacji szkód w wyniku pożaru.

Ściana oddzielenia przeciwpożarowego jest zaprojektowana i skonstruowana w taki sposób, aby wytrzymać działanie ognia przez określony okres czasu, co jest określane jako odporność ogniowa. Odporność ogniowa jest mierzona w minutach lub godzinach i zależy od rodzaju konstrukcji ściany oraz materiałów, z których jest zbudowana.

Ściana oddzielenia przeciwpożarowego jest nieodzownym elementem w budynkach użyteczności publicznej, przemysłowych, mieszkalnych oraz innych obiektach. Ich projektowanie i konstrukcja muszą być zgodne z lokalnymi przepisami budowlanymi oraz normami dotyczącymi ochrony przeciwpożarowej.

 

Ściana ogniowa – normy

Ściana ogniowa musi odpowiadać konkretnym warunkom technicznym. Podstawowym dokumentem regulującym normy i wymagania dotyczące takich konstrukcji jest Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 2002 roku. Przegroda musi spełniać normy PN-EN 13501-2 oraz zostać zaliczona do odpowiedniej klasy odporności ogniowej REI.

 

Ściana ogniowa – usytuowanie w obiekcie

• Według ww. Rozporządzenia ścianę oddzielenia przeciwpożarowego trzeba wysunąć przynajmniej 30 cm poza lico ściany zewnętrznej budynku.  Z tego obowiązku zwalnia zastosowanie na całej powierzchni ściany materiału niepalnego o szerokości co najmniej 2 m i klasie odporności ogniowej E I 60.
• Ponadto ściany oddzielenia pożarowego należy wyprowadzić co najmniej 30 cm ponad pokrycie dachowe, które rozprzestrzenia ogień lub zamontować pas z materiału niepalnego o szerokości przynajmniej 1 m i klasie E I 60 bezpośrednio pod pokryciem.
• W budynku (poza zabudową jednorodzinną), w którego dachu znajdują się klapy dymowe lub świetliki, ściany oddzielenia ppoż., które znajdują się w odległości poziomej mniejszej niż 5 m od tych elementów, również należy wyprowadzić ponad ich górną krawędź na co najmniej 30 cm. To wymaganie nie dotyczy świetlików nieotwieranych, których klasa odporności ogniowej to przynajmniej E30.
• Ściana oddzielenia przeciwpożarowego powinna być posadowiona na własnym fundamencie lub oparta na stropie o klasie odporności ogniowej nie niższej niż sama ściana.
• Ściany ppoż. muszą być wykonane z materiałów niepalnych, nie mogą też zostać pokryte materiałem palnym np. Boazerią, styropianem.

 

Ściana ppoż – otwory, drzwi i okna

Ściana ogniowa może być wyposażona w drzwi, okna i otwory przepuszczające elementy różnych instalacji, lecz tylko pod warunkiem, że będą zabierały maksymalnie tyle miejsca, ile określono w przepisach, a jest to 15% powierzchni ściany w przypadku drzwi i 10% w przypadku przeszkleń okiennych. Wszystkie otwory w ścianie ogniowej muszą być dobrze zabezpieczone. Materiał, z którego zostaną wyprodukowane drzwi i okna oraz wypełnienia otworów instalacyjnych muszą być niepalne bądź odpowiadać określonej klasie odporności ogniowej. Istnieje jeden wyjątek, zgodnie z którym w ścianie ogniowej nie można wykuć żadnych otworów. Jest to sytuacja, w której ściana ogniowa jest ścianą budynku jednorodzinnego budowanego w granicy działki.

 

Ściana oddzielenie pożarowego – kiedy wymagana?

Konieczność zbudowania ściany oddzielenia pożarowego reguluje paragraf 209 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 roku. Prawie wszystkie budynki, poza zabudową jednorodzinną muszą zostać podzielone na poszczególne strefy pożarowe. Każda z tych stref musi zostać zabezpieczona ścianą oddzielenia pożarowego. W wyżej wymienionym paragrafie dokonano podziału budynków ze względu na bezpieczeństwo pożarowe i zagrożenie dla ludzi. Poszczególne kategorie obejmują budynki użyteczności publicznej oraz mieszkalne, a także produkcyjne, magazynowe i inwentarskie. Powierzchnia większości z nich musi być podzielona na strefy pożarowe – w tym celu buduje się ściany oddzielenia przeciwpożarowego. Dotyczy to zwłaszcza budynków wyższych niż trzy kondygnacje. Za właściwy podział budynku na strefy pożarowe odpowiedzialny jest autor projektu budowlanego.

 

Sprawdź: Bezpieczeństwo przeciwpożarowe oraz przegląd gaśnic Warszawa

 

Ściana oddzielenia przeciwpożarowego w zabudowie jednorodzinnej

Niemal jedynym wyjątkiem od reguły są domy jednorodzinne, w których cały budynek jest jedną strefą pożarową. Ściana oddzielenia przeciwpożarowego musi zostać wybudowana w zabudowie jednorodzinnej w trzech przypadkach:

1. Gdy jest to zabudowa szeregowa, a więc budynek typu „bliźniak” – w tym wypadku przegrodą przeciwpożarową będzie ściana łącząca oba domy.
2. Gdy dom postawiony jest w granicy działki – wtedy ścianą ogniową jest ściana wzniesiona od strony sąsiada i nie może być w niej drzwi ani okien.
3. Gdy dom ogrzewany będzie paliwem stałym (gazem, olejem opałowym).

 

Czy ściana ppoż jest całkowicie niepalna?

Ściana ppoż nie jest całkowicie niepalna. Nie może być jednak pokryta materiałami łatwopalnymi, np. styropianem czy boazerią. Odporność na ogień musi wykazywać zarówno sam materiał budowlany, jak i zaprawa oraz przepusty instalacji. Powinno zastosować się także tzw. klapy przeciwpożarowe, które zamkną światła otworów i wszelkich przewodów.

Zadaniem ściany ppoż jest zapewnienie ochrony czasowej potrzebnej do bezpiecznej ewakuacji i rozpoczęcia działań gaśniczych. Ściana nie może zapalić się, pękać i przepuszczać gorących mas powietrza oraz przez określony czas. Czas ten określany dla ściany ogniowej w całości jako klasa odporności ogniowej REI.

„R” – nośność ogniowa

„E” – szczelność ogniowa

„I” – izolacyjność ogniowa

 

Klasa odporności ogniowej ściany ppoż, a więc także materiałów budowlanych, z których została wzniesiona, musi odpowiadać klasie odporności pożarowej budynku w całości. Ta określana jest przez autora projektu na podstawie konkretnych wytycznych i wymogów w zależności od rodzaju, wielkości i przeznaczenia budynku. Na przykład jeśli budynek ma zostać zakwalifikowany do grupy odporności ogniowej „A”, ściana ogniowa musi spełniać wartość REI 240.

Projekt ściany oddzielenia przeciwpożarowego

Projektowanie ścian oddzielenia przeciwpożarowego jest skomplikowanym procesem, który wymaga uwzględnienia wielu czynników. Oto kilka kluczowych elementów projektu ściany oddzielenia przeciwpożarowego:

1. Materiały budowlane: Wybór odpowiednich materiałów jest kluczowy. Ściany oddzielenia przeciwpożarowego powinny być wykonane z materiałów o wysokiej odporności na ogień, takich jak np. beton komórkowy.
2. Grubość i konstrukcja: Grubość ściany oraz jej konstrukcja muszą być dostosowane do określonych norm i przepisów dotyczących ochrony przeciwpożarowej.
3. Systemy izolacji pożarowej: Ściany PPOŻ mogą zawierać różne systemy izolacji pożarowej, takie jak pianki intumescent, które reagują na wysoką temperaturę, tworząc izolacyjną warstwę chroniącą przed ogniem.
4. Otwory i przewody: Projektując ścianę oddzielenia przeciwpożarowego, należy uwzględnić wszelkie otwory, przejścia i przewody, takie jak drzwi, okna czy przewody kominowe. Te elementy również muszą spełniać określone standardy pożarowe.
5. Testowanie i certyfikacja: Po zakończeniu budowy ściany PPOŻ, często poddaje się ją testom, aby potwierdzić jej zdolność do spełnienia określonych wymagań dotyczących odporności na ogień. Pozytywne wyniki testów są podstawą dla nadania certyfikatów i zezwoleń na użytkowanie budynku.

 

Podsumowanie

Ściany oddzielenia pożarowego stanowią kluczowy element każdego projektu budowlanego. Kontroli rozprzestrzeniania się ognia, izolacji dymu i toksycznych gazów czy zachowania integralności budynku nie można przecenić! Projektowanie ściany oddzielenia pożarowego wymaga dokładności i uwzględnienia wielu czynników, by zapewnić skuteczną ochronę przed zagrożeniem. Dzięki niej możemy znacząco zwiększyć poziom bezpieczeństwa w budynku, minimalizując ryzyko pożaru i przede wszystkim jego skutki.